Bendir
Nihan Gencer
Atölye İçeriği
Bendir binlerce yıldır bir çok gelenekte ritüellerde ve çemberlerde rahim enerjisini ve dünyanın henüz tecelli etmemiş tarafını temsilen yerini aldı. Tasavvuf geleneğinde ise mıtrıp ve zakir arasında bir köprü oldu. Bendiri kadim geleneğin desteğiyle, vuruş teknikleri ve Türk Musikisi Usulleri ile tanıyoruz. Bir şifa enstrümanı olan bendiri sesimizle birliyoruz. İçsel olarak bildiğimiz tınısına, hissine uyumlanıyoruz. Kalbimizde duyduğumuz sesleri, sözleri, ilahileri beraberce hatırlıyoruz. Bu hatırlayış ile Gaya ile bir olmayı ve tohumun sonsuzluğundaki Tevhid’i kutluyoruz.
Atölye İçeriği
Bendir Türleri: Tutuş ve Vuruşlar
Bendir ile yolculuğa çıkmadan önce bedenin tüm eklemleri ile açık hale gelmesi ritmi rahatlatacaktır. Ritim köşeli değil daireseldir, döngülerden oluşur ve hareketlerin yuvarlatılması, yumuşatılması, tutuşun rahatlığına bağlıdır.Bendir her vuruşu ile farklı bir elementin eterik boyutta doğuşuna aracılık eder. Bu derste toprak, ateş, hava, su elementlerini bendir ile keşfetmeye davet ediliyoruz. Otururken diz üzerinde tutuş ve ayağa kalkmak istediğinde el üstünde tutuş ile ilgili detaylar gösteriliyor.
Dinamikler : Darb Kuvveti ve Metronom
Bendir veya başka bir çalgı aleti çalarken en önemli unsurlardan biri de dinamik (velocity) kavramıdır. Bu kavramın pratik edilmesi için bazı egzersizler bu derste ele alınmıştır.
Dddd Dddd Dddd Dddd
Dddd dDdd ddDd dddD
Tttt Tttt Tttt Tttt
Tttt tTtt ttTt tttT
Ritim algısal olduğunda nörolojik pek çok nedenle yavaşlama ve hızlanma söz konusu olabiliyor. Ritmin çapalandığı bir gider hızı ile çalışılması bu sorunu çözmek için büyük önem taşıyor. Mekanik bir metronom ile ya da birlikte çalınan kişilerin ortak duyumu da bu zaman avcılığını öğreten pratiklerdir. Çalarken dinlemeyi geliştiren bu tür çalışmalardır. Eş zamanlılığın kavranması ve ip atlamak gibi doğal bir hale gelmesi için ara ara bu çalışmaların tekrarlanması uygun olur.
Basit Usuller : Nim Sofyan 2/4 ve Semai 3/4
4/4 Sofyan ve İlahi: “Bu akl-u fikr ile”
8/8 Düyek ve Zikr-i La-ilahe-il-Allah
Ne olduğumuza dair fikirlerin ötesi genellikle tüm ölümcül kimlikler ile perdelenmekte. Düşünceler ve düşünceler içindeki varsayımların tamamının bir süreliğine teslim edilmesi için fırsatımız olması bir süre sonra perdelerin görünür olmasını sağlayabilir. Bu esma perdeleri görmek ve kaldırmak niyetini destekler. Bu çalışma aynı zamanda Sofyan ve Düyek usüllerinin bir arada kullanılmasına da örnek teşkil etmektedir.
Sengin Semâi 6/4 ve Ağır Sengin Semâi 6/2’lik Usulü | Uyan Ey Gözlerim
Türk mûsikisi usul sisteminde birleşik fakat küçük usuller sınıfında yer alan Sengin Semai usulü altı zamanlıdır. İki adet üç zamanın veya diğer bir ifadeyle -aynı yapıdaki yürük semâi gibi- iki semâi usulünün birbirine eklenmesiyle meydana gelmiştir. DTTDT-
Bu usulü Sultan III. Murat'ın Kürdi İlahisi 'Uyan Ey Gözlerim Gafletten Uyan' eseri ile dinleyelim. Şifa olsun.
Yürük Semâi Usulü (6/8) | Dinle Sözümü Sana Direm Özge Edadır
Yürük semâî usûlü altı zamanlıdır. İki semâîden meydana gelmiştir. 6/8 mertebesinde vurulduğunda Yürük Semai adını alır. Normal ritimdeki yürük semâî (6/4) kıymetinde olunca, sengin semâî, 6/2 lik mertebesi ise ağır sengin semâî adını alır. Bu usulü vurarak Segah niyaz ilahisi Şem'-i Rûhuna Cismimi Pervâne Düşürdüm ile sıklıkla birlikte sema etmek için okunan Segah Dinle Sözümü Sana Direm ilahisine eşlik edeceğiz. Şifa olsun. DTTDeTT
Müssemmen Usulü (8/8) | İksir-i Azamdır…
Müsemmen sekiz zamanlı olup bir üç zamanla bir beş zamanın, yani bir semâi ve bir Türk aksağının birbirine eklenmesiyle ve ya bir semai bir nim sofyan ve bir semai usulünün birleşimi ile meydana gelmiştir. Bestekâr hânende Hacı Ârif Bey tarafından bulunup yine ilk defa onun tarafından kullanıldığı kabul edilir. Erzurumlu Emrah Kuddise Sırruh
tarafından kaleme alınan İksîri Âzamdır Nutki Ehlullah Nutku Şerifin Hüseyni Nefes formunda bestesi ile usulü uygulayarak hem Emrah'ın değerli sözlerini hem de bu nadide 8'lik usulü gönlümüze nakşedelim. Allah dostlarının konuşması en büyük iksirdir ki, tek bakışta insanın manevi rengini değiştirirler (olgunlaştırırlar) Hakkın sırlarına onlar uyanıktır lakin görünüşte anlaşılmayacak şekilde gizlerler. Eski aba giyen, arif olan dervişlere hor görerek bakma, onlara Peygamber vekilin denmiştir ki (gaflete dalıp) ölmüş (gibi ruhsuz olan) gönülleri diriltirler. Emrah gayret eyle sözden hale geç, (hal ehli olmayan) ve sadece işin edebiyatını yapan (ya da boş konuşandan) ayrıl. Erenleri bul ve yapış ki seni de Mevla’ya ulaştırırlar. Şifa olsun. DTTDTkDTTk